Θυμάμαι που διάβαζα πριν χρόνια ένα μάθημα για τις πανελλήνιες εξετάσεις το οποίο αφορούσε και στις επιχειρήσεις. Σε κάποιο κεφάλαιο ανέφερε χαρακτηριστικά «…πέραν των άλλων, ένας ακόμη σκοπός των επιχειρήσεων είναι η δημιουργία και η ικανοποίηση αναγκών…». Η δημιουργία… αναγκών.
Μεγαλώσαμε όλοι μας σε αυτοκίνητα παλιάς τεχνολογίας. Αυτοκίνητα του ’60 – ’70 – ’80. «Γυρίσαμε» οικογενειακώς όλη την Ελλάδα. Αυτοκίνητα που δεν είχαν υδραυλικό τιμόνι, ηλεκτρικά παράθυρα ή touchscreenγια τις επιλογές ραδιοφώνου ή υπολογιστή ταξιδιού. Αυτοκίνητα που δεν είχαν ABS, ESP, 372 αερόσακους, ούτε πίσω ζώνες ασφαλείας για τους επιβάτες, μονάχα δύο μπροστινές. Αυτοκίνητα που δε σχεδιάστηκαν με γνώμονα τις ζώνες παραμόρφωσης του αμαξώματος για τις περιπτώσεις ατυχημάτων, ούτε την άνεση, αφού δεν υφίσταντο (ας μου επιτραπούν οι υπερβολές) οχταζωνικός κλιματισμός, ούτε 42 σημεία θέρμανσης και ψύξης του κάθε καθίσματος. Αυτοκίνητα το οποίο, σε αρκετές περιπτώσεις, δεν προσέφεραν κάποια ιδιαίτερη ευχαρίστηση οδηγώντας τα, όμως αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο.
Ε, λοιπόν, με ένα τέτοιο αυτοκίνητο μια οικογένεια τεσσάρων ατόμων, σαν τη δική μου, διήνυσε 300 χιλιάδες χιλιόμετρα και συνεχίζει να ζει υγιέστατη σήμερα. Ναι, το ξέρω, δεν είμαι ο μόνος. Κι εσύ που τώρα διαβάζεις κάπως έτσι μεγάλωσες. Κι έζησες κι εσύ. Μαζί με εκατομμύρια άλλους ανθρώπους σε όλον τον πλανήτη γη. Χωρίς ανέσεις, χωρίς ιδιαίτερα μέτρα ασφάλειας. Χωρίς τα παντελώς άχρηστα gadgets που μπορεί κανείς να βρει στα σημερινά αυτοκίνητα. Χωρίς τη cityδυνατότητα τιμονιού, χωρίς hill – stop.
Κυκλοφορούμε στους δρόμους και είναι όλα ίδια. Τα ίδια σχήματα και τα ίδια χρώματα (ας με συγχωρέσουν τυχόν σχεδιαστές αναγνώστες, αλλά το μάτι ενός μη ειδικού όλα ίδια τα βλέπει). Και, καμιά φορά, εκεί ανάμεσα στο πλήθος κλωνοποιημένων κατασκευών εμφανίζεται ο μεσήλικας ή ο ηλικιωμένος κύριος, οδηγώντας το αυτοκίνητό του, το πρώτο του αυτοκίνητο. Ένα παλιό Ιταλικό, Γερμανικό, Ιαπωνικό, Αγγλικό πιο σπάνια, πλυμένο, γυαλισμένο. Ένα αυτοκίνητο διατηρημένο άριστα, λες και βγήκε χθες απ’ το εργοστάσιο κατασκευής. Κι ο ιδιοκτήτης του, λες κι ήρθε από άλλη εποχή, κρατώντας το ξύλινο τιμόνι, καθισμένος στο μπεζ δερμάτινο σαλόνι εκείνης της εποχής. Έρχεται να σου θυμίσει πως κάποτε ο άνθρωπος είχε συναισθήματα και τα εξέφραζε και στα αυτοκίνητα. Μια εποχή που ο κόσμος δε ζητούσε άπληστα ό,τι θα μπορούσε να του δοθεί, αφού ήξερε να χορταίνει με αυτά που πραγματικά χρειαζόταν. Εποχές που τα δύο παραπάνω ηχεία για το κασετόφωνο αποτελούσε ένα συναρπαστικό εξτρά των αυτοκινήτων.
Εποχές που το να κατασκευάσεις ένα όχημα σήμαινε να αναπαραστήσεις τα χαρακτηριστικά μιας κοινωνίας και την ομορφιά της κουλτούρας της. Τότε που το κάθε τι φτιαχνόταν στο χέρι, σιγά σιγά και με προσοχή, ώστε να βγει το εκάστοτε άριστο αποτέλεσμα με τις ξύλινες χειροποίητες λεπτομέρειες να αγκαλιάζουν το μέταλλο και το πλαστικό, σε ένα χορό νοσταλγίας. Ναι, ίσως γίνομαι εριστικός, όμως – κι ας ακουστεί αστείο – όλα στη ζωή μας είναι αλληλένδετα. Αυτό σημαίνει πως, η έλλειψη συναισθήματος και ευαισθησιών στους ανθρώπους έχει ως αποτέλεσμα την κατασκευή άψυχων αντικειμένων. Μα, φυσικά και υπάρχουν έμψυχα αντικείμενα, είναι εκείνα που τα επιλέγει κάποιος με γνώμονα τον έρωτα. Η θέληση αυτή πίσω απ’ τον πόθο για την απόκτηση είναι που τους δίνει ψυχή. Άσχετα από τα όποια χαρακτηριστικά του, που σε κάποιον άλλο ίσως να μην τραβούν την προσοχή ούτε λίγο.
Αν προσέξεις τις λεπτομέρειες, τα μικρά εκείνα σημεία στα κλασσικά αυτοκίνητα, θα δεις ζωγραφισμένη την ψυχή του σχεδιαστή, του συναρμολογητή, του υπεύθυνου εργοστασίου. Κι αν αγαπήσεις τη σκόνη, το χαλασμένο απ’ τα χρόνια χρώμα, τις σκουριασμένες βίδες, τότε θα δεις και την ψυχή εκείνου που το επέλεξε, το απέκτησε, το αγάπησε και πέρασε με αυτό ένα μεγάλο μέρος της ζωής του: τον πρώτο ιδιοκτήτη.
Πόσο πολύ θα ‘θελα ο κόσμος να μη γίνεται θύμα των ψεύτικων αναγκών. Θα ‘θελα να έβλεπα τους ανθρώπους να κυκλοφορούν με κλασικά, κι ας μην είναι κάθε μέρα. Γιατί, εκείνος που σήμερα οδηγά όχημα 40 ετών, θυμίζει νοσταλγό των έργων του Ζαν Ζακ Ρουσσώ, με την εικόνα αυτή να προσφέρει απλόχερα συγκίνηση σε παλιούς και νέους. Και δείχνει μια άνεση αυτός, μια γαλήνη, μια ηρεμία, αρετές που τις έχει κιόλας. Αν τύχει ποτέ να μιλήσεις με έναν τέτοιο, θα το καταλάβεις κι εσύ.
Δε λείπει τίποτα απ’ τη ζωή του.
Γιατί «η ζωή είναι όπως την κάνεις εσύ να είναι», έλεγε ένα παλιό τραγούδι.
Εκτύπωση
e-mail
