Ας ξεκινήσουμε από το προφανές: το Fiat 124 δεν είναι από τους αφανείς ήρωες της αυτοκίνησης. Κάθε άλλο μάλιστα, το 124 είναι από τους πλέον επιφανείς ήρωες. Ένα εξαιρετικά επιτυχημένο σεντάν, Αυτοκίνητο της Χρονιάς για το 1967, ενέπνευσε – ομολογουμένως με αρκετές αλλαγές στη συνέχεια – το αειθαλές Lada, το οποίο έμεινε στην παραγωγή μέχρι και το 2012, διάστημα κατά το οποίο πέρασε στην παραγωγή ακόμα και ως Seat, στα πλαίσια της μεσογειακής συνεργασίας των δύο εταιρειών.

Ακόμα και το ίδιο το 124 βέβαια, παρέμεινε στην παραγωγή για οκτώ χρόνια – διάστημα που ήταν αρκετό για να κατακτήσει αρκετές φορές την κορυφή των πωλήσεων στην Ιταλία, κυρίως σε οικογένειες που, σχεδόν δέκα χρόνια πριν, περνούσαν από τα μοτοποδήλατα στο πρώτο 500ράκι και έψαχναν πλέον για ένα προσιτό οικογενειακό σεντάν κατά την περίοδο ευφορίας των 60s.

Παρά τις τίμιες καταβολές του, βέβαια, το 124 δεν ήταν απλά ένα προσιτό αυτοκίνητο. Με εξελιγμένες αναρτήσεις, δισκόφρενα και μία απλή αλλά χαρισματική γκάμα κινητήρων, κατάφερε να πλασαριστεί ως “σπορ”, έστω κι αν δεν ήταν αυτός ακριβώς ο στόχος του.

Όντως, στο σαλόνι της Γενεύης, το 1966, το 124 έκανε το ντεμπούτο του εντυπωσιακά μεν, πέφτοντας από ένα αεροπλάνο με αλεξίπτωτο (για την ιστορία, από ένα Fairchild C-119 Flying Boxcar), αλλά με έναν απλό τετρακύλινδρο 1200άρη κινητήρα απόδοσης 60 ίππων – όχι και άσχημα, αλλά όχι και άψογα. Η γκάμα των κινητήρων συμπληρώθηκε σύντομα, το 1968, από τον ιδιαίτερα εξελιγμένο 1400άρη με διπλούς εκκεντροφόρους (1438 κ.εκ. πιο συγκεκριμένα) απόδοσης από 70 μέχρι 80 ίππους, σχεδιασμένο από τον ταλαντούχο Aurelio Lampredi – ο ίδιος κινητήρας, που ξεκίνησε την πορεία του από το 124 Sport Coupé του 1966, βρέθηκε φυσικά το 1972 κάτω από το καπώ της Lancia Beta, αλλά αν νομίζετε ότι έμεινε εκεί, απατάσθε.

Μερικά από τα πιο ιστορικά μοντέλα της ιταλικής αυτοκινητοβιομηχανίας, είχαν την τιμή να φιλοξενήσουν τον “Motore bialbero” της Fiat (που έγινε γνωστός και ως “Bialbero Lampredi”, προς τιμήν του εμπνευστή του), μεταξύ άλλων τα 131 Mirafiori, τα Tipo και Croma της δεκαετίας του ’80, η Lancia 037 του Group B, η Delta, η Dedra, η Kappa αλλά και η Alfa Romeo 164 Turbo και η 155Q4, με την παραγωγή του να συνεχίζεται μέχρι και το 2000 από το 1966 – 34 χρόνια, όχι κι άσχημα.

Και βέβαια οι χωρητικότητες ήταν – αναμφίβολα – ποικίλες και στο 124. 1438, 1592, 1756 και 1920 κ.εκ. σε εκδόσεις Special T, Abarth Rally, 1600 και 2000. Ελαστικός και εύστροφος, Βέβαια, μακράν το πιο κατάλληλο “σπίτι” για το χαρισματικό μοτέρ, δεν ήταν άλλο από το 124 Sport Spider.

Κάνοντας την εμφάνισή του το Νοέμβριο του 1966 στο Σαλόνι του Τορίνο, το Sport Spider ελάχιστη σύνδεση είχε, παρά τα φαινόμενα, με την κουπέ έκδοση. Καταρχάς, το Sport Spider ήταν εξ΄ολοκλήρου σχεδιασμένο από τον Pininfarina – σε αντίθεση με το Sport Coupé, που ήταν αποκλειστικά σχεδιασμένο από την ίδια τη Fiat. Δεύτερον, ενώ η πλατφόρμα του Sport Spider είχε αρκετές ομοιότητες με αυτήν του Coupé, στην πραγματικότητα ήταν σχεδόν 17 εκατοστά κοντύτερη.

Η σχεδίασή του, πάλι, δεν επιδέχεται ουδεμίας κριτικής. Σχεδόν 50 χρόνια μετά το ντεμπούτο του, το 124 Sport Spider είναι από τα ομορφότερα και πιο μοντέρνα roadster. Η εξάγωνη γρίλια, κομψή όσο ποτέ, τα στρογγυλά φωτιστικά σώματα, τυπικά στυλιστικά στοιχεία της δεκαετίας (τα Triumph Spitfire αλλά και το Stag θυμίζουν αρκετά), ο γεμάτος και χορταστικά μπάσος ήχος του κινητήρα, στοιχεία που φανερώνουν τη μαγεία του. Δεν είναι ίσως υπερβολή αν πει κανείς πως, αν το σήμα στο καπώ ήταν διαφορετικό, ίσως αν ήταν ένα γνωστό σήμα που να φέρει το Biscione και το έμβλημα του Μιλάνου, το Spider να ήταν σημαντικά πιο επιτυχημένο – σίγουρα θα το θυμόντουσαν πολλοί περισσότεροι!

Το 124 Sport Spider, ωστόσο, ήταν μακράν το πιο επιτυχημένο κάμπριο της Fiat (πολύ περισσότερο από τα X1/9 ή το πανέμορφο Fiat Dino), παρά τις οικογενειακές του ρίζες. Και ακριβώς γι’ αυτό η ιταλική φίρμα, σε μία κίνηση που εξέπληξε αρκετούς, πήρε την απόφαση να δώσει το ιστορικό αυτό όνομα στο νέο της roadster – παρά το γεγονός ότι δεν έχει καμία απολύτως σύνδεση με οποιοδήποτε άλλο όνομα της γκάμας!

Από το 1982 και έπειτα, η παραγωγή του συνεχίστηκε για τρία χρόνια ακόμα, αλλά το όνομα “Fiat” εξαϋλώθηκε. Τη θέση του πήρε το όνομα “Pininfarina Spider Europa”, ενώ υπήρξε και η εντυπωσιακή έκδοση Volumex (από το 1984 ως το 1986) με τον δίλιτρο κινητήρα με τον κομπρέσορα να προσφέρει αυτό που έλειπε σε όλη την καριέρα του ως Fiat: καταιγιστικές επιδόσεις. Επιδόσεις που δεν έλειπαν από τις υπερ-επιτυχημένες αγωνιστικές του εκδόσεις – μεταξύ άλλων κέρδισε και το Ράλι Ακρόπολις το 1972 με τον Λίντμπεργκ στο βολάν.

Επιστρέφοντας στο σεντάν 124, αυτό απέκτησε και στέισον έκδοση το 1967, δεχόμενο σημαντικές βελτιώσεις το καλοκαίρι του 1970, με την παραγωγή να φτάνει στο τέλος της οκτώ χρόνια και δύο εκατομμύρια μονάδες μετά την έναρξή της, το 1974.

Ωστόσο, εδώ ακριβώς βρίσκεται ο λόγος που το Fiat 124 βρίσκεται σε αυτή τη στήλη: από τα δύο εκατομμύρια μονάδες που κατασκευάστηκαν, έχουν μείνει στους δρόμους μόλις μερικές εκατοντάδες παγκοσμίως. Η σκουριά, ιδιαίτερα διαδεδομένη στα αυτοκίνητα της εποχής, είτε μιλάμε για ιταλικά είτε όχι, φρόντισε να εξαφανίσει την κληρονομιά του πολυσχιδούς 124.

Ακόμα περισσότερο, η μακρά του καριέρα με τη μορφή του – όχι ιδιαίτερα αγαπητού – Lada, το έκανε σχεδόν να ταυτιστεί με το τελευταίο (πώς θα μπορούσε, άλλωστε, αφού κατασκευάστηκαν σχεδόν έξι εκατομμύρια περισσότερα Lada από 124). Οι μεν Σοβιετικοί θα πρέπει να ήταν ιδιαίτερα χαρούμενοι για τη σύνδεση (το Lada κατασκευαζόταν στην πόλη Τολιάτι, 800 χλμ. νοτιοανατολικά της Μόσχας, που μέχρι το 1964 ήταν γνωστή ως Σταυρούπολη – και μετονομάστηκε σε Τολιάτι, προς τιμήν του τότε αρχηγού του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος), οι Ιταλοί πάλι σύντομα μετάνιωσαν την απόφασή τους χάρη στην ντροπιαστική ποιότητα κατασκευής του – κατά σχεδόν 100 κιλά βαρύτερου Lada, που στην τοπική αγορά ήταν γνωστό ως Zhiguli (με την Κάτια Ζυγούλη καμία σχέση), από το όνομα λόφων της περιοχής κοντά στο εργοστάσιο.

Video Bonanza

(Στα ιταλικά) Η πετυχημένη διαφημιστική καμπάνια με την πτώση του 124 με αλεξίπτωτο από C-119, το 1966, καθώς και ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με τη σχεδίαση και την παραγωγή του.