"Θεός είναι το χρήμα και με την Αριστερά"

''Ευγνωμονώ τις ελλείψεις μου,

Ότι μου λείπει με προστατεύει από κείνο που θα χάσω

Ότι μου λείπει με διδάσκει,

Ότι μου' χει απομείνει με αποπροσανατολίζει

γιατί μου προβάλλει εικόνες από το παρελθόν

σαν να ταν υποσχέσεις για το μέλλον.

Στέρησέ με-Παρακαλώ το Άγνωστο

Στέρησέ με και άλλο για να επιζήσω'' (Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ)

Τόσο επίκαιρα, τόσο ενωμένη με το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του έσω και του έξω κόσμου, η Κατερίνα Αγγελάκη Ρούκ, μια από τις μεγαλύτερες Ελληνίδες ποιήτριες, ''ευγνωμονεί τις ελλείψεις της'' από τότε που ''αντί για αστέρι, μια ουλή έλαμπε πάνω από τη γέννησή της'': η ευλογημένα ατυχής συνάντηση σε πολύ μικρή ηλικία με τον σταφυλόκοκκο, την ασθένεια που στάθηκε η Αρχή ανάμεσα στον ''Ενάντιο Έρωτα'' του Πόνου του Σώματος... και της Δύναμης της Ψυχής της Ποίησής της.

Ετούτη η ..."Αξία της λύπης"... την βράβευσε όταν μόλις σε ηλικία 17 ετών με παρότρυνση του πνευματικού της Πατέρα Νίκου Καζαντζάκη, δημοσίευσε το Πρώτο της ποίημα με τίτλο "Μοναξιά" στη "Νέα Εποχή".

Δεν φανταζόταν ούτε η ίδια πως ''από τη ρίζα της συγγνώμης για το πετσοκομμένο δώρο της ύπαρξης, θα μάθαινε να κοιτάει τον κόσμο της Αναγνώρισης της Τέχνης της από ψηλά''.

Αν και μεγάλες οι τιμές των βραβείων που τις έχουν απονεμηθεί( Α' βραβείο Ποίησης στη Γενεύη το 1962, Β κρατικό βραβείο το 1965, Βραβείο από την Ακαδημία Αθηνών το 2000,Μεγάλο βραβείο γραμμάτων για το σύνολο του έργου της το2014 ) η φιλοσοφία ''του ελαχίστου'' καλπάζει στην ταπεινή ιδιοσυγκρασία της καθιστώντας την άκρως γοητευτική!

Από την άλλη, από κούνια κοσμοπολίτισσα, έμαθε να ''γλυκοκοιτάει τη ζωή και να την κατασκοπεύει'' σύμφωνα με τους δικούς της όρους ανάμεσα στην φιλοσοφία του ''Ανατολίτη'' πατέρα , της ''Δυτικής από την Πάτρα ''κοσμοπολίτισσας μητέρας και στις εξαιρετικές σπουδές και γνώσεις της στη μετάφραση. Με αυτό το ''χώμα, τον αέρα, τις ρίζες'' που κρατάει από παιδί, προσπαθεί να ''κατανοήσει πώς οι αξίες γεννιούνται και επιβάλλονται σ'αυτό που πρώτο λιώνει, το σώμα διώχνοντας τα περιττά, μπαίνοντας στον Ουρανό του τίποτα με..ελάχιστα'', όπως ο αγαπημένος της όταν τον συλλογίζεται Κ. Καβάφης.

Με όλα αυτά και με άλλα πολλά..

Η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ, δεν απέκτησε κλειστούς ορίζοντες ενός μέλλοντος που θα έχανε, αλλά ενός μέλλοντος που.. θα κέρδιζε..με αποκορύφωμα τον επί σαράντα τρία ολόκληρα χρόνια μεγάλο της έρωτα Ρόντνει Ρουκ, τον σύντροφο ζωής στην ευτυχία της, αυτόν.. με τον οποίο θα ζούσαν τόσο καλά μαζί , που θα...''αλληλοσυγχωριόντουσαν''.

Κι έρχεται σήμερα κοντά μας.. σε μία ''επί της ουσίας'' κουβέντα, δίνοντάς μας τον χώρο να παρατηρήσουμε στην έντυπη οθόνη'' τις κινήσεις της ψυχής της''...:

Ζούσαμε τόσο καλά που... αλληλοσυγχωριόμασταν.

- Ο Ρόντνει Ρουκ, ένα από τα μεγαλύτερα κεφάλαια στη ζωή σας. Έχει υπάρξει κάποιος τομέας στη ζωή σας που δεν καταφέρατε να τον ''κοιτάξετε κατάματα γράφοντας'', ή ήσασταν ο άνθρωπος που παρέδιδε πχ στον έρωτά της το πνευματικό παιδί που γεννούσε;

Δεν έχω κατάλογο τομέων, έχω κατάλογο φάσεων ζωής.

Σίγουρα τα ερωτικά ποιήματα είναι τα περισσότερα από αυτά που τολμώ μέσα από τη μνήμη της αίσθησης ή ότι μου έχει απομείνει να κοιτώ έντονα στα μάτια. Ο έρωτας είναι το φυσικό φανάρι που φωτίζει τον δρόμο για την ποίηση.

Ο έρωτας βέβαια δεν περπατάει μονάχος, συμπορεύεται πάντα με τη νιότη. Οι δυό τους είναι το ζευγάρι στο οποίο βασίζεται η ποίηση. Υπάρχουν βέβαια ποιητές οι οποίοι έγραψαν σπουδαίο έργο όταν ωρίμασαν.

Σχετικά με τον Ρόντνει, δεν κράταγα μυστικά. Δεν το παρέδιδα όμως. Αν τύχαινε να δεί αυτό που έγραφα, το έβλεπε. Πολλά άλλωστε ήταν τα ποιήματα που έγραψα γι αυτόν...και γενικώς για του έρωτες.

Τα συναισθήματα ξυπνούσαν τα ποιήματα και μετά έκανες χρήση των γνώσεων.

Ο Ρόντνει ήταν από την αρχή ο ιδανικός σύντροφος. Υπερηφανευόμουν για τα προσόντα και τα ταλέντα του. Επικοινωνούσαμε και τα βρίσκαμε πάντα. Ζούσαμε τόσο καλά που... αλληλοσυγχωριόμασταν.

- Οπότε... το πρώτο σας ποίημα με τίτλο ''Μοναξιά'', δεν στάθηκε προφητικό στη γεμάτη έρωτα ζωή σας..

Το ποίημα αυτό μιλάει για μια διαφορετικού τύπου μοναξιά από την συντροφική, την εσωτερική μοναξιά... την οποία δεν πολεμάς, δε θέλεις να πολεμήσεις, ούτε και να την αποχωριστείς.

Χωρίς αυτήν δεν δημιουργείς!

Είναι ένα δωμάτιο στο οποίο κανείς δεν πατάει, δεν σε επισκέπτεται.

Ούτε ο έρωτας... είναι ο δικός σου χώρος αυτή η... σταθερή απώλεια.

- Τι "ανταλλαγές κάνει με την έμπνευση" η Κατερίνα Αγγελάκη Ρουκ; Γράφει όταν περιμένει κάτι, ή όταν το αποχωρίζεται;

Το ποίημα ξεκινάει πάντα από μία πληγή... το ίδιο είναι η Ουλή.

Η ''ουλή'' εμφανίζεται όταν ο πόνος με τον Α ή με τον Β τρόπο, έχει περάσει.

Οι σημειώσεις του πόνου, οι συσπάσεις είναι ...η ουλή

Λίγο πριν ή λίγο μετά..

Γεννάς.

Το ποίημα σε καλεί από μόνο του όταν ζητάει να το κυοφορήσεις.

- Χρειάζεται να παρατηρείς, να "προσέξεις" τις συνθήκες, να παρατηρήσεις τον εαυτό σου "προγεννητικά" για να τεκνοποιήσεις το πόνημά σου;

Οι συνθήκες είναι αυτές που είναι. Αν είσαι τυχερός, οι συνθήκες θα βοηθήσουν ν' αναπτυχθεί το φυτό από μόνο του.

Έχουμε σχεδόν μια πίστη "μεταφυσική" ότι κάτι θα γεννηθεί.

Το ποίημα σε καλεί από μόνο του όταν ζητάει να το κυοφορήσεις.

- Επεμβαίνετε στα "πνευματικά σας παιδιά" αφού γεννηθούν ή τ'αφήνετε όπως σας εμφανίστηκαν ''με το που είδαν το φως της ζωής'';

Άλλα βγαίνουν αμέσως, ''τέλεια'' εντός εισαγωγικών, και άλλα τα διορθώνω. Ποτέ δεν το παράκανα όμως.

Αν κάτι δεν με ικανοποιούσε, αν κάποιο κούτσαινε, αν φτερνιζόταν, το πέταγα. Όπως αν φτιάξεις έναν μπακλαβά. Ξέρεις αν έχει πετύχει.

Αν δε πετύχει, φτιάχνεις άλλον!

Όσο περνάει ο καιρός, η εμπειρία σε βοηθάει ν'αντιληφθείς γρήγορα αν κάτι είναι για πέταμα ή όχι.

- Η εποχή σήμερα... ''πετάει'' πιστεύετε τους νέους ποιητές στην απομόνωση ή δεν υπάρχουν ποιητές ικανοί να''πετάξουν'' σε ταξίδια μακρυνά ανάλογα ενός Καβάφη για παράδειγμα;

Ο Καβάφης μιας και τον αναφέρατε είναι ο Θεός μου! Ποτέ ξανά, δεν έχει υπάρξει τέτοιο πάντρεμα βαθυάς σκέψης και ποίησης σε κάθε λέξη η οποία δεν μοιάζει με κανενός άλλου, παρά μόνο με τον ίδιο τον Καβάφη.

Ο συνδυασμός των λέξεων που χρησιμοποιεί είναι καθαρός σαν Κρύσταλλο.

Καβάφης ίσον Φιλοσοφία, ή μάλλον η πιο σωστή φιλοσοφία: η φιλοσοφία του ''ελαχίστου''!

Στοχάζεται... στον Ουρανό του τίποτα με ελάχιστα, όπου ουρανός του τίποτα..ο Παράδεισος!

Σχετικά με τους νέους ποιητές, κάτι που μ' ευχαριστεί είναι πως παρόλα όσα συμβαίνουν στην εποχή μας, λαμβάνω πολλά ποιήματα σε πολύ υψηλό επίπεδο.

Απόδειξη πως η δημιουργία έρχεται με τη δυστυχία...

Βέβαια, περί ''αφομοίωσης τους'' από την άλλη, πιο αντιποιητικοί χρόνοι δεν θα μπορούσαν να υπάρξουν.

Τίποτε δεν υπάρχει για να πιστέψεις, απλά θες να επιβιώσεις!

- Είθισται οι "καλλιτέχνες" να ζουν σύμφωνα με τη φιλοσοφία της "Αριστεράς". Είστε ικανοποιημένη από τον τωρινό ρόλο της Αριστερής Κυβέρνησης;

Το άλλο με τον Τοτό το ξέρεις; (χαμογελάει) Παρόλο που έχω αριστερή φιλοσοφία, δεν ανήκα ποτέ σε κόμματα.

Λέγαμε στην αρχή: τι ωραία! Επιτέλους μια αριστερή κυβέρνηση υπέρ των πολλών και όχι των λίγων! Κι όμως... μας απογοήτευσαν για άλλη μια φορά. Τα'χουμε όλοι χαμένα.

Διότι έχει επικρατήσει ο νέος θεός: το χρήμα.

Και μαζί με αυτόν η "αρραββωνιαστικιά" του: η κατανάλωση! Τίποτε δεν υπάρχει για να πιστέψεις, απλά θες να επιβιώσεις!

- Εσείς προσωπικά όπως έχετε πει επιβιώνετε από τις μεταφράσεις που κάνετε και όχι από την ποίηση.

Είναι ο κόσμος της ''απόδοσης'' ένας πιο δύσκολος κόσμος από αυτόν της δημιουργίας; Όταν μεταφράζεις, είναι σαν να γράφεις ένα παράλληλο βιβλίο.

Πέρα από την ετυμολογία που πρέπει να γνωρίζεις καλά, πρέπει να κατανοείς... να ψυχολογείς... Πρώτα αυτόν που γράφει και έπειτα τη γραφή του.

Να δείς σε τι αντιστοιχία θα τον βρείς στη δική σου γλώσσα. Να βρείς κάποιον, κάτι, που να πλησιάζει ''αυτό το είδος της ποίησης, αυτό το είδος της γραφής'' στη δική σου γλώσσα.

Υπάρχει βέβαια πάντα μια διαχωριστική γραμμή ανάμεσα σε αυτό που σε κάνει να κατανοείς και αυτό που σε κάνει να ταυτίζεσαι. Οφείλεις να κατανοείς, όχι να ταυτίζεσαι.

- Μία ποιήτρια όπως εσείς, κα Ρουκ, η οποία συμβιώνει με τη δίδυμή της μορφή, την ποίηση, αποποιείται την καθημερινότητα: τη ''ρεαλίστρια ζωή'';

Όχι φυσικά... στα Σύννεφα θα ζούμε; Εγώ λέω πάντα ότι δεν μπορώ να ζω στα σύννεφα γιατί εκεί το νοίκι κοστίζει ακριβά. Τα σύννεφα με μελαγχολούν.

Ή είναι βαρυά και θα μείνουν για λίγο, ή είναι ελαφρυά και απλώς θ' αλλάξουν για λίγο το τοπίο..

- ''Πρώτα στ' όνειρο αλλάζει το τοπίο'' ή πρώτα στο τοπίο αλλάζει το όνειρο;

Πρώτα στ' όνειρο αλλάζει το τοπίο, όπως λέει το ποίημα. Αρκετά με τους εμφύλιους διχασμούς σε αυτή τη Χώρα. Και δεν υπάρχει και θέμα ουσιαστικών διαφορών. Κραυγάζουν είτε αυτά που πονάνε, είτε αυτά που είναι επιπόλαια.

Πρέπει επιτέλους ν 'αναζητήσουμε ξανά την ελπίδα. Μια ελπίδα που περιπλανιέται δεξιά-αριστερά άστεγη, άνεργη, αποπροσανατολισμένη, να τη στεγάσουμε εντός μας και να τη βάλουμε να μας κάνει καμιά δουλειά.

Η ουσία κραυγάζει: ''Σκάβε''... από το άγνωστο στο άγνωστο με μία μικρή παρένθεση στο βάθος φωτεινή...

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Τελικά...

Η ποίηση επιζεί με τον ποιητή. Ο ποιητής επιζεί με την ποίηση. ''Όσο υπάρχουν άνθρωποι, πάντα θα υπάρχει αυτή η βαθιά εσωτερική ανάγκη που την υπαγορεύει''.

Βασισμένη στον ''Επίλογο Αέρα'' της Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ.

Ποιος ξέρει άραγε... σε μία νύχτα, την νύχτα που ''γεννήθηκε ποιήτρια '', τι ανταλλαγές έγιναν, τι έδωσε, τι πήρε, από τι παραιτήθηκε, τι υποσχέθηκε και την κράτησε για Υπηρέτρια της μεγάλης αυτής Τέχνης... η ίδια η Ζωή...''