Κ. Νικηφορίδη, παραδώσατε ένα έργο στον κόσμο της Θεσσαλονίκης, τη Νέα Παραλία που το χαίρονται τόσο οι κάτοικοι της πόλης, όσο και ξένοι επισκέπτες και οι τουρίστες. Μετά τη διεκπεραίωση του είστε ακόμα στις επάλξεις, επιτηρώντας την, μέσω του Συλλόγου “Φίλοι της Νέας Παραλίας». Θα λέγαμε ότι είναι το παιδί σας, που το γεννήσατε, το φτάσατε μέχρι ένα σημείο και το “πονάτε” ακόμη?
Νομίζω ότι είναι πολύ δύσκολο να είσαι ενεργός πολίτης, διότι θεωρώ τον εαυτό μου ενεργό πολίτη, να είσαι αρχιτέκτονας, να έχεις δουλέψει πάνω σε ένα πρότζεκτ σχεδόν 15 χρόνια και να αδιαφορείς για το μέλλον του. Αν ήταν ιδιωτικό το έργο θα ήταν διαφορετικά τα πράγματα, διότι μόλις παραδοθεί το έργο μπορεί να το φροντίσει ο ιδιοκτήτης του, μπορεί και να το παραμελήσει. Εδώ όμως είναι ένα δημόσιο έργο. Και δυστυχώς τα δημόσια έργα, και όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά περισσότερο πιθανόν στην Ελλάδα, έχουν προβλήματα που έχουν να κάνουν με τις συμπεριφορές του κόσμου, με την ικανότητα των Δήμων ή του Δημοσίου να διαχειριστεί τα προβλήματα, άρα είναι σημαντικό, από τη στιγμή που γνωρίζει κανείς καλά το θέμα, να δώσει ό,τι μπορεί προκειμένου να έχει μια καλή πορεία, γιατί από την άλλη, εγώ ως πολίτης θέλω αυτό που μου έδωσε η πόλη να βοηθήσω να κρατηθεί σε ένα καλό επίπεδο. Διότι η αποδοχή από τον κόσμο, δεν είναι μόνο θέμα σχεδιασμού, είναι θέμα διαβίωσης. Δηλαδή τώρα ξαφνικά εδώ έρχεται ο κόσμος σε έναν αναβαθμισμένο και αξιοπρεπή δημόσιο χώρο.
Ο οποίος όμως είναι έτσι επειδή τον σχεδιάσατε εσείς, θα μπορούσε να είναι κάπως αλλιώς...
Θα μπορούσε ναι. Το γεγονός ότι είναι ένας αναβαθμισμένος δημόσιος χώρος, δεν σημαίνει ότι δεν θα μπορούσε να έχει σχεδιαστεί λάθος και ότι δεν θα υπήρχαν προβλήματα. Αυτό δεν το αμφισβητώ. Αλλά είτε έτσι είτε αλλιώς είναι αναβαθμισμένος και αυτό πρέπει να το προστατέψει κανείς.
Τι χρειάζεται κατά την άποψη σας να έχει ένας άνθρωπος για να κάνει το γενικό καλό, να ενεργεί προς όφελος του συνόλου και όχι μόνο για το προσωπικό του όφελος;
Καταρχήν εκείνο που χρειάζεται είναι ο τρόπος σκέψης και δράσης του να είναι “το καλό για όλους” και όχι μόνο για τον εαυτό του.
Αρκεί μόνο δηλαδή κάποιος να έχει γεννηθεί με μια ευρύτερη αγάπη και ενδιαφέρον όχι μόνο για τον εαυτό του αλλά για το περιβάλλον ή χρειάζεται να έχει μια παιδεία, μια μόρφωση, να δει ότι πρέπει να σέβεται και το περιβάλλον γύρω του; Έχετε ζήσει και στο εξωτερικό και έχετε βιώσει ένα συγκεκριμένο σύστημα.
Ο κ. Πρόδρομος Νικηφορίδης
Ναι έχω ζήσει στο εξωτερικό, έχω γεννηθεί όμως σε μια οικογένεια που δεν μπορώ να πω ότι μου έδωσε εφόδια προς αυτή την κατεύθυνση. Μπορεί να ήταν και το αντίθετο. Ίσως βέβαια αυτό να παίζει και τον μεγάλο ρόλο, δηλαδή το γεγονός ότι δεν υπήρχαν αυτού του είδους τα εφόδια, από αντίδραση και βλέποντας ότι δεν ήτανε το καλό αυτό που μου δίνανε πιθανόν να ήταν και αυτό. Σίγουρα το γεγονός ότι έχει ζήσει κάποιος σε μια άλλη κοινωνία, αυτή της Γαλλίας, η οποία έχει άλλο είδος συμπεριφοράς, επηρεάζει. Δεν είναι όμως κάτι το οποίο είναι εύκολο να κατακτήσει κανείς. Θέλει πολύ δουλειά για να μπορείς να δίνεις πράγματα χωρίς αντάλλαγμα, να μη σκέφτεσαι το αντάλλαγμα, να σκέφτεσαι πως αυτό που κάνεις προσφέρει κάτι στον κόσμο, στους συνανθρώπους σου και δεν είναι κάτι από το οποίο θα κερδίσεις κάτι υλικό. Θέλει όμως χρόνο αυτό. Χρειάστηκα πολύ χρόνο να φτάσω σε ένα σημείο να μη σκέφτομαι έτσι.
Άρα αν δεν φεύγατε στο εξωτερικό ίσως η παραλία να είχε μια άλλη μορφή, ή θα ήταν όπως είναι τώρα;
Πιθανόν να βοήθησε αυτό, αλλά δεν ήταν ο καθοριστικός παράγοντας. Δεν νομίζω πως αν δεν έφευγα θα είχα μια πολύ διαφορετική πορεία.
Γιατί ενώ επικροτούμε την τάξη, την καθαριότητα, την οργάνωση, την ασφάλεια και την καλαισθησία σε πολιτισμένες χώρες του εξωτερικού, εντός της χώρας μας στις περισσότερες πόλεις επικρατεί αταξία, ελλιπής καθαριότητα, ανασφαλείς και ακαλαίσθητοι χώροι; Γιατί όσοι ασχολούνται με τον δημόσιο χώρο, ιδίως κρατικοί λειτουργοί, οι οποίοι επίσης έχουν ταξιδέψει αλλού, δεν παραδειγματίζονται και δεν ακολουθούν τον “σωστό” δρόμο;
Εγώ πάντως θα έλεγα κι εδώ, ότι αυτός που δεν είναι έτοιμος να δώσει είναι ο πρώτος που θα παραπονεθεί για αυτό που λείπει. Νομίζω ότι το πρόβλημα είναι εκεί. Δηλαδή στο γεγονός ότι δεν υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που είναι έτοιμοι να δώσουν στους άλλους, οι οποίοι βέβαια δεν είναι της λογικής “το καλό για όλους και όχι μόνο για τον εαυτό μας”. Το παρατηρώ αυτό σε αναρτήσεις που κάνω στο facebook, όταν προσκαλώ τους ανθρώπους να προσφέρουν κι αυτοί για να αλλάξει αυτό για το οποίο παραπονιούνται συνήθως, υπάρχουν πολύ λίγες αντιδράσεις, που νομίζω ότι πάρα πολλοί από αυτούς θα μπορούσαν να δώσουν πολλά πράγματα. Ίσως είναι και θέμα κουλτούρας, το γεγονός ότι δεν έχουμε μάθει να δίνουμε, ότι χρειαζόμαστε χρόνο, δηλαδή ίσως και εγώ 10-20 χρόνια πιο πριν να μην είχα την ίδια στάση στα πράγματα. Από την άλλη βέβαια ζούμε σε μια περίοδο κρίσης και πιστεύω πως οφείλουμε να είμαστε πιο ευαίσθητοι στα πράγματα και να είμαστε πιο δοτικοί. Τώρα σε ότι αφορά το Δημόσιο πάλι κι εκεί το ίδιο πράγμα είναι, δηλαδή αυτό που βλέπει ένας κρατικός φορέας ή ένας δημόσιος φορέας στο εξωτερικό και βλέπει ότι είναι πάρα πολύ σωστό, για να το κάνει στην Ελλάδα δεν είναι έτοιμος. Μπορεί να κάνει την διαπίστωση αλλά δεν είναι έτοιμος να δώσει. Δεν είναι έτοιμος δηλαδή να βοηθήσει στο να αλλάξει αυτό το πράγμα. Επανερχόμαστε πάλι στο ίδιο θέμα, ότι δεν θέλουμε ή δεν μπορούμε ….
Ή μήπως δεν ενδιαφερόμαστε όσο θα έπρεπε, όταν επιστρέφουμε στη χώρα μας αδιαφορούμε για τις παθογένειες και δεν κάνουμε ένα βήμα παραπάνω ;
Αν δεν ενδιαφερόμαστε κιόλας ακόμα χειρότερα. Εγώ θεωρώ ότι είμαι λιγότερο αυστηρός λέγοντας ότι είναι κάτι γενικότερο, αν όμως κανείς δεν ενδιαφέρεται κιόλας σημαίνει ότι ουσιαστικά αρκείται σε αυτό το οποίο έχει και δεν θέλει να πάει παραπέρα.
Νομίζω πως λίγο θάρρος, λίγο τόλμη, λίγο περισσότερο αυτοσεβασμό για τον χώρο που αναπνέει, που ζει κάποιος, γενικότερα ίσως είναι και αυτό ένα ζητούμενο…..Αλλά ας πάμε σε ένα άλλο θέμα. Τι σημαίνει για εσάς αισθητική; Είστε από εκείνους που υποφέρουν βλέποντας κάτι ακαλαίσθητο ή που δεν δίνουν σημασία; Τι κάνετε για αυτό; Τι κάνετε για τη Νέα Παραλία; Αυτός που υποφέρει γίνεται τελικά ο “κακός”;
Δεν ξέρω αν γίνεται ο κακός. Εγώ πάντως είναι γεγονός πως όταν βλέπω ξαφνικά κάποιον να περπατάει πάνω σε ένα φυτό και να το καταστρέφει εκεί νοιώθω ένα σφίξιμο. Θέλω να του πω “διέσχισε τον χώρο αλλά κοίταζε που πατάς γιατί καταστρέφεις το πράσινο, δεν είναι γρασίδι, είναι κάτι άλλο». Επίσης σίγουρα δεν μου αρέσει να βλέπω μουτζούρες, βέβαια θα μπω και στη διαδικασία να τις σβήσω. Δεν μπορώ να αδιαφορήσω, δηλαδή δεν μπορώ να θεωρήσω δεδομένο ότι κάτι το οποίο έχει γίνει δεν πειράζει αν βανδαλιστεί. Το έχω ακούσει και αυτό. Επίσης όταν δω ότι κάτι έχει καταστραφεί ή έχει κλαπεί επίσης δεν νοιώθω καθόλου καλά. Είναι κάτι το οποίο ήταν εκεί για κάποιο λόγο. Δεν μπορώ να δεχτώ ότι η κακοποίηση οποιασδήποτε μορφής μπορεί να αιτιολογηθεί ως μια φυσιολογική αντίδραση κάποιων ανθρώπων.
Η κακή αισθητική δεν χτυπάει κάποιο καμπανάκι μέσα σας, δηλαδή κατά τη γνώμη σας συντελεί η αισθητική ενός χώρου στην ψυχική ισορροπία του ανθρώπου; Βλέπουμε πχ κάποιες πόλεις με τα ωραία τους κτίρια, με τα λουλούδια τους, με δρόμους καθαρούς, δεν αισθανόμαστε μια ηρεμία μέσα μας, μια αρμονία;
Αυτό σίγουρα επηρεάζει. Δεν μπορεί κανείς να υποστηρίξει ότι οι ελληνικές πόλεις είναι ωραίες. Με δεδομένα χρονικά ή ιστορικά, αν θεωρήσουμε ότι πχ η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη ενδιαφέρουσα, είναι γιατί έχει σχέση με την θάλασσα, γιατί σε κάποια φάση σχεδιάστηκε ο άξονας της Αριστοτέλους από τον Εμπράρ, αλλά άμα πάμε στους επιμέρους δρόμους και περπατήσουμε σίγουρα αυτό που βλέπουμε μερικές φορές “προκαλεί πόνο στα μάτια μας”. Σε αυτές τις περιπτώσεις πρέπει κανείς να στρέφει λίγο το βλέμμα του στον ουρανό, μπας και δει κάτι άλλο. Είναι γεγονός ότι εδώ και μερικά χρόνια κοιτάζω πολύ περισσότερο τον ουρανό, διότι με βοηθάει στο να ξεπερνάω αυτό που βλέπω. Πάντως στις ελληνικές πόλεις αν το κρίνουμε από αισθητικής πλευράς, αυτό που βλέπουμε είναι άσχημο, είναι άσχημες οι ελληνικές πόλεις. Έχουν βέβαια άλλα πλεονεκτήματα, τα οποία όμως αν τα κρίνουμε με το τι συμβαίνει τα τελευταία χρόνια και το τι συναντάς στον δημόσιο χώρο και εκεί πάλι υπάρχει μεγάλο θέμα, διότι πχ τα πεζοδρόμια είναι όλο εμπόδια , δέντρα, τραπεζοκαθίσματα, εμπορεύματα...και περπατάς σε πεζοδρόμια του εξωτερικού – τα τελευταία 2-3 χρόνια το κάνω συστηματικά – και βλέπω ότι τα πεζοδρόμια είναι ελεύθεροι χώροι όπου αναπνέει ο άνθρωπος και εδώ είναι όλα το ένα πάνω στο άλλο, στοιβαγμένα στον δημόσιο χώρο κλπ. Εκεί είναι και η αξία της Νέας Παραλίας, διότι ξαφνικά περπατάει κανείς ξαφνικά σε ένα περιβάλλον ανεμπόδιστο, όπου δεν υπάρχουν επιγραφές, δεν υπάρχουν τραπεζοκαθίσματα δεν υπάρχουν όλα αυτά που μας αποσπούν την προσοχή και που μας καταπιέζουν και μας “μπουκώνουν”. Είναι ένα σύνολο από αστικές «οχλήσεις», τις οποίες δεν συναντά κάποιος στην Νέα Παραλία, διότι βλέπει την θάλασσα, τον ουρανό, και αγαλλιάζει.
Κάποιες πόλεις της Ελλάδας έχουν μια συγκεκριμένη αρχιτεκτονική, είναι πιο προσεγμένες, ξέρουμε κάποια νησιά που έχουν ένα χαρακτήρα νησιώτικο ελληνικό, κάποια χωριά όπως τα Ζαγοροχώρια ή το Πήλιο είναι επίσης χαρακτηριστικά. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει ελληνική αρχιτεκτονική ταυτότητα;
Η μεγάλη μάζα, το 95% των σύγχρονων κτιρίων είναι μια αδιάφορη αρχιτεκτονική που προέκυψε με τον τρόπο δόμησης και κατασκευής με την ανοχή και συνεργασία “όλων ημών”. Θέλω να πω δηλαδή ότι όταν ένας αρχιτέκτονας έχει έναν “κακό πελάτη” με κακή αισθητική, είναι πολύ δύσκολο το τελικό προϊόν να είναι αξιόλογο. Αυτό δεν αποενοχοποιεί τον αρχιτέκτονα αλλά αυτό που παράγεται ως έργο αρχιτεκτονικό δεν είναι μόνο θέμα αυτού που το σχεδιάζει, είναι θέμα όλης της κοινωνίας. Δηλαδή όταν ένα αρχοντικό ή μια έπαυλη της Λεωφόρου των Εξοχών γκρεμίστηκε για να χτιστεί μια αδιάφορη πολυκατοικία, εκεί υπήρχε το θέμα του κέρδους. Έβαζε δηλαδή κάποιος υπεράνω πάντων το κέρδος. Και δεν ήταν πάντα άνθρωποι που είχαν ανάγκη από αυτό. Επομένως, δεν μπορεί ο ιδιοκτήτης να αποενοχοποιείται διότι αυτό που τον ενδιέφερε είναι μόνο το κέρδος, δεν υπήρχε κανένα θέμα αισθητικής. Αυτό συμβαίνει όμως σε πολλά θέματα. Δεν είναι βέβαια μόνο αυτό. Είναι και η έλλειψη αισθητικής. Δηλαδή αν οι πόλεις μας, που μέσα στον μεσοπόλεμο ήταν πολύ πιο όμορφες και μετά με την αντιπαροχή και την αύξηση του συντελεστή δόμησης προστέθηκαν όροφοι, εάν είχαν μείνει στην προηγούμενη μορφή, και υπάρχουν τέτοια δείγματα σε πολλούς δρόμους σε πολλές πόλεις, θα ήταν διαφορετικές. Σε κάποιες άλλες χώρες όπως είναι η Ιταλία ή η Γαλλία κρατάνε κάτι με νύχια και με δόντια, δεν το γκρεμίζουν. Στην Ελλάδα, πάρα πολύ εύκολα για το εύκολο κέρδος γκρεμίζουμε τα πάντα και κάνουμε κάτι άλλο, κάτι με γνώμονα το κέρδος. Με αυτή τη λογική επομένως φτάσαμε εδώ που φτάσαμε και έχουμε τις πόλεις που έχουμε, είναι πολύ ξεκάθαρο το θέμα.
Για τους περισσότερους Έλληνες λοιπόν δεν παίζει κανέναν ρόλο η αισθητική, πλην του κέρδους και πως μπορούν να επωφεληθούν οι ίδιοι από αυτό. Άρα μπορούμε να πούμε ότι δεν υπάρχει μια αρχιτεκτονική στρατηγική, μια ταυτότητα ελληνική;
Ναι, πιστεύω πως η Ελλάδα δεν έχει ταυτότητα, εννοείται βέβαια πως υπάρχουν κάποια χαρακτηριστικά που παραπέμπουν σε μεσογειακή αρχιτεκτονική. Αλλά έχουν να κάνουν με το κλίμα και με κάποιες συνήθειες. Δηλαδή για παράδειγμα τα μπαλκόνια, τα οποία είναι γιατί έχουμε καλό κλίμα άρα το μπαλκόνι είναι χρήσιμο, σε κάποιες χώρες το μπαλκόνι είναι άχρηστο και δεν υπάρχει.
Αν αναλαμβάνατε ένα project σχεδιασμού μιας ελληνικής πόλης, τι χρώματα θα χρησιμοποιούσατε, ποιος θα ήταν ο συντελεστής δόμησης, ποια θα ήταν η ταυτότητα της;
Καταρχήν, είναι δύσκολο να σχεδιάσει κανείς μια πόλη μόνος του. Μια πόλη πρέπει να σχεδιαστεί από πολλούς αρχιτέκτονες. Θα μπορούσε βέβαια κάποιος να κάνει αυτό που λένε master plan, και μετά να εργασθούν οι υπόλοιποι. Γιατί όσο και να θέλει κανείς να διαφοροποιηθεί και να διαφοροποιήσει την αρχιτεκτονική του αυτό έχει κάποια όρια. Άρα για μένα η ιδανική πόλη είναι πόλη πολλών αρχιτεκτόνων, όμως που όλοι σκέφτονται την αρχιτεκτονική και όχι κάτι άλλο, και βέβαια που υπάρχουν και πολίτες οι οποίοι σκέφτονται με άλλον τρόπο από ότι σκεφτόμαστε στην Ελλάδα. Δηλαδή που σκέφτονται το περιβάλλον, που σκέφτονται τα θέματα που έχουν να κάνουν με την εξοικονόμηση ενέργειας, με την συνύπαρξη όλων των ανθρώπων όλα αυτά τα θέματα που πρέπει να μας απασχολούν σε μια πόλη.
Είναι λίγο δύσκολη ερώτηση, αλλά επανέρχομαι: πχ, τι συντελεστή δόμησης θα είχε αυτή η νέα πόλη;
Εγώ δεν είμαι υπέρ των πολύ ψηλών κτιρίων. Θεωρώ δηλαδή ότι τα κτίρια πρέπει να είναι σχετικά χαμηλά, πιστεύω ότι οι γειτονιές πρέπει να έχουν χαμηλά κτίρια και δεν μπορεί κανείς να αποκτήσει γειτονιές με ψηλά κτίρια. Η ανθρώπινη κλίμακα πιέζεται ακόμη περισσότερο. Άρα για να έχουμε γειτονιές πρέπει να έχουμε τριώροφα, τετραώροφα κτίρια το πολύ. Πρέπει οπωσδήποτε να έχουμε κάποιους κοινόχρηστους υπαίθριους χώρους. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει αυτό το πράγμα. Όλοι οι λεγόμενοι ακάλυπτοι είναι κατά 99% σκουπιδότοποι. Όταν ο Τρίτσης πριν από 35 χρόνια προσπάθησε, και ψηφίστηκε και ένας νόμος για την ενοποίηση των ακαλύπτων, ουσιαστικά δεν υλοποιήθηκε ποτέ, βέβαια σε πάρα πολλές περιπτώσεις πάλι για το κυνήγι της κερδοσκοπίας οι ακάλυπτοι χώροι έχουν ουσιαστικά οικοδομηθεί και δεν υπάρχουν πια. Άρα θα ήτανε μια πόλη ουσιαστικά χαμηλή, με γειτονιές και με δυνατότητα να ζήσουν άνετα οι άνθρωποι. Επίσης πρέπει να πω ότι είναι πολύ δύσκολο μια πόλη να δημιουργηθεί από το πουθενά. Για παράδειγμα, η εικόνα των σύγχρονων πόλεων στην Κίνα είναι εφιαλτική, δεν άντεχα να το βλέπω. Δεν έχουν αναφορές, είναι χτισμένες πάνω στο “χαρτί” και όχι στο έδαφος. Δεν δημιουργούνται έτσι συνθήκες ζωής, είναι κτίρια χωρίς υποδομές σε ότι αφορά την καθημερινότητα, είναι γιγαντοκατασκευές. Εκατομμύρια άνθρωποι σε μια πόλη όπου κανείς δεν γνωρίζεται με κανέναν. Είναι πειράματα που δεν θα έχουν καλή κατάληξη, δημιουργούν γκέτο και άλλες δυσάρεστες καταστάσεις.
Ποιες κινήσεις θα μπορούσαν να γίνουν ώστε οι πολίτες να γίνουν πιο ευαίσθητοι σε θέματα όπως καλαισθησία, προστασία δημόσιου χώρου, διαβίωσης;
Τώρα στο θέμα της καλαισθησίας νομίζω είναι πολύ βασικό αυτό που γίνεται, να γίνεται με κάποιο μέτρο και με κάποια κριτήρια. Εδώ πχ έχουμε την Νέα Παραλία. Πριν από μερικά χρόνια κάποιος αρχιτέκτονας ο οποίος συμμετείχε και στην επιτροπή που μας είχε δώσει το 2009 για το πρώτο κομμάτι της ανάπλασης το βραβείο του Ελληνικού Ινστιτούτου Αρχιτεκτονικής μας είπε ότι «το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι με αυτό που κάνατε είναι ότι εκπαιδεύετε τον κόσμο στο ωραίο» . Δεν το είχα σκεφτεί ποτέ αλλά νομίζω πως αυτός ο άνθρωπος είχε δίκιο γιατί όταν κάποιος ζει σε μια περιοχή όπου ανεβαίνει το αισθητικό του κριτήριο νομίζω ότι τον βοηθάει να πάει παραπέρα. Το θέμα βέβαια είναι ότι το τι κρίνει κανείς ωραίο και τι όχι είναι επίσης πολύ σημαντικό. Σε κάποιες φάσεις κάποιοι μας είπανε “μα γιατί δεν έχει βυζαντινά χαρακτηριστικά η ανάπλαση σας;”. Μα δεν ζούμε στην εποχή της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ζούμε στην σύγχρονη εποχή και πρέπει να σχεδιάσουμε με σύγχρονο τρόπο και με σύγχρονη αισθητική. Πως μπορεί κανείς ξαφνικά να πάει χίλια χρόνια πίσω; Είναι πράγματα τα οποία λένε κάποιοι άνθρωποι χωρίς να σκέφτονται, το λένε έτσι για να πούνε κάτι, δεν ξέρω….
Φαντάζομαι βέβαια ότι στις εργασίες σας αν βρίσκατε κάποια έργα βυζαντινής εποχής θα τα προστατεύατε και θα τα εντάσσατε στην όλη εικόνα του έργου. Διότι διάβασα κάπου ότι θέλετε να αναδείξετε καλύτερα τα αρχαία της Θεσσαλονίκης.
Ναι προφανώς, αυτό είναι πολύ σημαντικό θέμα, το να αναδείξεις την ιστορία του τόπου στον οποίο ζεις, γιατί αυτό που λέγαμε προηγουμένως σε σχέση με τις νέες πόλεις είναι αυτό το πράγμα, όταν ζεις στη Θεσσαλονίκη ξέρεις ότι περπατάς σε ένα έδαφος που έχουν περπατήσει πολλοί πριν από εσένα, δεν μπορεί να σε αφήσει αδιάφορο αυτό το πράγμα αλλά άλλο αυτό, και άλλο το άλλο. Δηλαδή στη Βυζαντινή εποχή σχεδιάζανε σύμφωνα με τα βυζαντινά δεδομένα, δεν σχεδιάζανε σύμφωνα με τα ρωμαϊκά ή τα ελληνιστικά. Κάθε εποχή είχε τον δικό της χαρακτήρα.
Άρα για να ολοκληρώσουμε την προηγούμενη ερώτηση, και μόνο η έκθεση του ανθρώπου σε κάτι όμορφο, σε κάτι καλαίσθητο, βοηθάει.
Νομίζω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό. Επίσης να προσπαθούμε να αναδείξουμε κάθε φορά αυτό που γίνεται, δηλαδή για παράδειγμα εμείς τώρα έχουμε εδώ μια έκθεση στο Περίπτερο του Απογευματινού Ήλιου, που είναι κάποιες μακέτες μαθητών Γυμνασίου. Είναι πάρα πολύ ωραίες αυτές οι μακέτες. Όταν εγώ επισκέφθηκα αυτή την έκθεση στο σχολείο, ζήτησα να την πάμε στην Παραλία, να τη δει πολύς κόσμος, και πράγματι την βλέπει πολύς κόσμος, πρώτον για να επιβραβεύσουμε αυτά τα παιδιά που τις κάνανε και τους δασκάλους τους αλλά και για να δείξουμε και σε όλους τους ανθρώπους τι μπορούν και αυτοί να κάνουνε, άρα να υπάρξει ένα διπλό κέρδος, δηλαδή να επιβραβεύσεις κάποιους και ταυτόχρονα να δώσεις κίνητρα σε κάποιους άλλους να παροτρύνεις να κάνουν κάτι αντίστοιχο. Επίσης υπάρχουν παράλληλα άλλες ομάδες δράσης πχ οι Los Lampicos που έρχονται και καθαρίζουν, ο καθαρισμός που κάνουν είναι σχετικά συμβολικός, διότι δεν μπορούν να τα καθαρίσουν όλα, όμως εκείνη τη στιγμή που περνά ο πολύς ο κόσμος και βλέπει άτομα που δεν έχουν κάποια σχέση με τον Δήμο, που είναι απλοί πολίτες, που είναι μορφωμένοι άνθρωποι, άλλοι γιατροί, λογοτέχνες, και καθαρίζουν με ένα σφουγγάρι, θα το δούνε μια φορά, δύο φορές, νομίζω σιγά σιγά θα αντιληφθούν ότι και αυτοί πρέπει να συμμετέχουν με κάποιο τρόπο σε αυτό το εγχείρημα. Και όλες οι άλλες δράσεις, όπως αυτές του Συλλόγου Φίλων της Νέας Παραλίας πάνε προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή να δείξουμε στον κόσμο ότι πρέπει να συμμετέχουμε στην προστασία του δημόσιου χώρου. Προσπαθούμε να συγκεντρώνουμε κόσμο για να παίρνει θετικά μηνύματα από αυτές τις δράσεις.
Ποιες άλλες δράσεις ετοιμάζετε ως σύλλογος Φίλοι της Νέας Παραλίας;
Σε συνεργασία με την Πολιτιστική Εταιρία Επιχειρηματιών Β. Ελλάδος και το κολέγιο Ανατόλια
προγραμματίζουμε ένα 3μερο τον Ιούνιο που είναι μια ημερίδα με θέμα τον δημόσιο χώρο, 2 βραδιές κλασικής μουσικής και όπερας στο αμφιθέατρο του Κήπου των Εποχών και του Κήπου των Γλυπτών. Επίσης διοργανώνουμε μια μεγάλη δράση καθαρισμού με τους Los Lampicos και άλλο κόσμο. Έχουμε επαφή με τον Πρόεδρο του Συλλόγου παιδιών με σύνδρομο down. Βλέπετε λοιπόν πόσοι πολλοί και διαφορετικοί άνθρωποι συμμετέχουν σε αυτές τις δράσεις, υπάρχει μια κινητικότητα. Από τις σημαντικότερες είναι η συμμετοχή των σχολείων, όπως η εκπαιδευτική δράση που τρέχει από πέρυσι και απευθύνεται σε μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου «Μες τους κήπους τριγυρνώ, θησαυρό αναζητώ». Έχοντας ετοιμάσει ένα φυτολόγιο με όλα τα φυτά, έχουμε ένα παιχνίδι με γρίφους που αφορά τη βλάστηση, τα φυτά και δέντρα. Με οδηγό το φυτολόγιο λοιπόν, τα παιδιά μαθαίνουν και εξοικειώνονται με τα φυτά. Πιστεύουμε ότι υπάρχει μια έλλειψη παιδείας σε αυτό, όχι μόνο στα παιδιά αλλά και σε όλους τους Έλληνες. Σε αυτό το πλαίσιο των δράσεων υλοποιήθηκε με τη συμμετοχή 25 σχολείων ένας διαγωνισμός ζωγραφικής με θέμα «Η πόλη το σπίτι μας». Για αυτή την δράση θα βγάλουμε ένα λεύκωμα με 600 πίνακες και θα κάνουμε μια έκθεση με οδηγό ένα κείμενο που έγραψε μια εκπαιδευτικός. 600 λοιπόν παιδιά συμμετείχαν και προβληματίστηκαν για την πόλη που θέλουν να ζουν. Συμπερασματικά, όσοι είναι πρόθυμοι, μπορούμε να τους βοηθήσουμε με τις δράσεις αυτές να ενεργοποιηθούν ως πολίτες, κυρίως όμως να ευαισθητοποιηθούν τα παιδιά.
Άρα το «πράσινο κομμάτι» λειτουργεί πολύ καλά, όπως και το κομμάτι της βόλτας και της ποδηλατάδας, τι γίνεται με το γαλάζιο κομμάτι , αυτό της θάλασσας; Υπάρχουν πολίτες που υποστηρίζουν πως θα ήθελαν μεγαλύτερη ζωντάνια σε αυτό το τεράστιο λιμάνι, να υπάρχει δηλαδή πρόβλεψη για μαρίνα, προσκαλώντας γιωτ και άλλα σκάφη αναψυχής, ούτως ώστε να αποκτήσει μια αίγλη το λιμάνι της Θεσσαλονίκης.
Εμείς δεν αλλάξαμε τα όρια στα οποία έπρεπε να δουλέψουμε. Ήταν υποχρέωση να μην τα αλλάξουμε, δεν μπορούσαμε να κάνουμε κάτι που να μπαίνει μέσα στην θάλασσα. Τα όρια ήταν συγκεκριμένα. Θεωρούμε ότι όταν σε καλούν να δουλέψεις σε μια συγκεκριμένη περιοχή και ξέρεις ότι η περιοχή πέρα από αυτήν ανήκει σε κάποιον άλλον, διότι εκεί πια δεν είναι ιδιοκτησία του Δήμου, άρα εκεί δεν μπορεί να έχει κάποια χρηματοδότηση, πχ ΕΣΠΑ, εξαρτάται λοιπόν από το Υπουργείο Ναυτιλίας, εξαρτάται από κάτι άλλο. Τώρα, αν ο Δήμος φτάσει σε μια συμφωνία με κάποιο Υπουργείο να κάνει κάτι, είναι κάτι άλλο. Εμείς όμως από μόνοι μας δεν μπορούσαμε να μπούμε μέσα στη θάλασσα. Και δεν είναι καθόλου εύκολο να γίνει αυτό. Τώρα, σε ότι αφορά το «ζωντάνεμα» της θάλασσας, αυτό είναι κάτι πολύ πιο γενικό. Σίγουρα δεν θα ξαναβρούμε ποτέ αυτό που υπήρχε πριν από 100 χρόνια, που η θάλασσα της Θεσσαλονίκης ήταν γεμάτη από βάρκες. Διότι εκείνη την εποχή υπήρχαν άλλα δεδομένα. Τα ψαροκάικα ερχόντουσαν στην Παλιά Παραλία και ξεφόρτωναν την πραμάτεια τους. Δεν ήταν θέμα αναψυχής, ήταν θέμα ανάγκης, ήταν θέμα εμπορίου. Σήμερα για να ζωντανέψει η θάλασσα της Θεσσαλονίκης υπάρχουν 2 τρόποι: ο ένας είναι να γίνει κάπου μια μαρίνα και ο δεύτερος να ενισχυθούν τα θαλάσσια αθλήματα. Υπάρχουν 2 όμιλοι, ο Όμιλος Φίλων Θαλάσσης και ο Ιστιοπλοϊκός Όμιλος. Θα μπορούσαν να ενισχυθούν ακόμη περισσότερο και να γίνονται και κάποιοι αγώνες αλλά πρέπει να το κάνουν οι αντίστοιχοι όμιλοι και ο Δήμος. Κάνανε πριν από τρία χρόνια ένα μεγάλο παγκόσμιο πρωτάθλημα, θα μπορούσαν ενδεχομένως να κάνουν και άλλα πιο μικρά. Εμείς δεν πολυπιστεύουμε πως ξαφνικά θα έρθουν πολλά σκάφη που θα έχουν την ανάγκη να ελλιμενιστούν εδώ, διότι δεν έχουμε νησιά κοντά. Αλλού έχει άπειρες δυνατότητες τριγύρω, ενώ εδώ δεν έχει. Όμως θεωρούμε πως είναι μεγάλο πρόβλημα που έχουμε μια πόλη με θάλασσα και δεν μπορούμε εμείς να βουτήξουμε στη θάλασσα. Και γι’ αυτό σε κάποια φάση είχαμε προτείνει την κατασκευή κάποιων πλωτών πισινών μέσα στη θάλασσα, κατασκευών που είναι μέσα στη θάλασσα όπως έχουν γίνει σε άλλες πόλεις, δεν είναι μια δικιά μας ιδέα. Νομίζω πως είναι σε φάση κατασκευής στη Νέα Υόρκη, υπάρχουν ίσως και στον Καναδά. Αυτό απευθύνεται και σε όλον τον κόσμο. Διότι το άλλο απευθύνεται σε 20-30 ιδιοκτήτες σκαφών που είναι επισκέπτες. Αν θέλει κάθε Δήμος και τη μαρίνα του είναι μια άλλη ιστορία βέβαια….
Τώρα σε ότι αφορά την μαρίνα, η μαρίνα είναι μια «όχληση» και η μαρίνα δεν είναι κάτι πολύ απλό, 5 βάρκες που δένουν στο κρηπίδωμα. Αυτά υπήρχαν πριν από πολλά χρόνια. Τώρα πλέον, αυτοί που έρχονται με αυτού του είδους τα σκάφη έχουν απαιτήσεις υποδομών, εφοδιασμού, εγκαταστάσεων, δηλαδή μια μαρίνα πρέπει να έχει όλο αυτό το πλέγμα των εγκαταστάσεων που κατά κάποιο τρόπο δημιουργεί μια περιοχή που αποκόπτεται από την υπόλοιπη περιοχή, διότι όπως και να’ χει οι μαρίνες έχουν μια εσωστρέφεια, πρέπει να προστατευθούν από την θάλασσα, τα κύματα άρα πρέπει να αρχίσουν να κλείνονται, δημιουργούνται διάφορα όρια, δεν είναι τόσα απλά τα πράγματα και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει σε αυτά τα 3,5 χιλιόμετρα, θα δημιουργούσε οχλήσεις που νομίζω ότι κανείς δεν τις θέλει. Θα μπορούσε να γίνει στον Κελάριο όρμο, αμέσως μετά από το Μέγαρο Μουσικής που εκεί υπάρχει μια τέτοια δυνατότητα, θα μπορούσε να γίνει στην Α’ προβλήτα του λιμανιού που κι εκεί υπάρχει μια τέτοια δυνατότητα.
Σε κάθε περίπτωση είναι και θέμα προσωπικού γούστου για το αν θα πρέπει να υπάρχει κάπου μαρίνα ή όχι…
Πάντως οι μαρίνες δημιουργούν οχλήσεις. Εμείς είμασταν πρόσφατα στην Νάπολη, η μαρίνα εκεί ξαφνικά είναι ένας άλλος κόσμος. Δηλαδή είσαι δίπλα στην θάλασσα και περνάς δίπλα από ένα ντουβάρι που σε χωρίζει από τη θάλασσα, διότι είναι ένας ιδιωτικοποιημένος χώρος και έτσι μόνο μπορεί να λειτουργήσει και ενώ είσαι δίπλα στην θάλασσα δεν βλέπεις θάλασσα. Νομίζω ότι αυτό δεν το θέλουμε.
Ακόμη και να προβλεπόταν όμως μια τέτοια κατασκευή σε ένα κομμάτι της παραλίας, είναι η θάλασσα της Θεσσαλονίκης κατάλληλη για ελλιμενισμό σκαφών;
Όχι, δεν έχει πρόβλημα καιρικών συνθηκών. Ίσα ίσα πιστεύω ότι εδώ είμαστε σε πολύ καλή μοίρα γιατί οι κυρίαρχοι άνεμοι διώχνουν τα κύματα. Σε πολλές πόλεις το κύμα έρχεται προς την πόλη ενώ εδώ ο Βοριάς τα διώχνει μακριά. Αλλά σε μερικές πόλεις δεν υπάρχει αυτή η ισοδύναμη σχέση με τη θάλασσα όπως εδώ. Είμαστε πολύ κοντά στην θάλασσα. Σε άλλες πόλεις υπάρχουν κατασκευές, που κατά κάποιον τρόπο η πόλη οχυρώνεται πίσω από τα κύματα. Μια συνάδελφος μου έχει στείλει ένα μήνυμα λέγοντας «περπατάω στη Νέα Παραλία και έχω την εντύπωση ότι περπατάω πάνω στο νερό. Υπάρχει μικρή υψομετρική διαφορά. Είναι σπάνιο να έχει κανείς αυτή την υψομετρική διαφορά με τη θάλασσα.
Πάμε τώρα σε κάποια άλλα ερώτηση. Διάκριση ανάμεσα στα καλύτερα ευρωπαϊκά αρχιτεκτονικά γραφεία, Βραβείο Archmarathon Awards 2015, UIA – International Union of Architects – Prize friendly spaces accessible to all, Βραβεία Αρχιτεκτονικής 2008 – Ελληνικό Ινστιτούτο Αρχιτεκτονικής… Πως νοιώθετε για αυτό; Ο άνθρωπος πως νοιώθει όταν επιβραβεύεται;
Δεν είναι κάτι το οποίο το επιδιώκουμε. Όταν το 2008 με δική μας πρωτοβουλία καταθέσαμε φάκελο για τα βραβεία αρχιτεκτονικής του ΕΙΑ ήταν η πρώτη φορά που το κάναμε. Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε 20 χρόνια πριν το 2008 θα μπορούσαμε να το έχουμε κάνει και για άλλα έργα. Όπως επίσης δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι θα είχε τέτοια απήχηση η Νέα Παραλία. Χθες το βράδυ ήρθε ένα email από έναν φοιτητή αρχιτεκτονικής της Βραζιλίας που μας ζητάει πληροφορίες για τη Νέα Παραλία. Αλλά ήταν πολύ εντυπωσιακό το γεγονός ότι από την άλλη άκρη του κόσμου ενδιαφερόταν κάποιος τόσο πολύ. Όπως επίσης έχουμε δημοσιεύσεις στο Βιετνάμ και σε άλλες πολλές χώρες. Αυτό ήταν κάτι που δεν το επιδιώξαμε ποτέ. Όταν βέβαια κάποιος απευθύνεται σε εμάς, είμαστε πάντα πρόθυμοι να τον ενημερώσουμε διότι θεωρούμε ότι είναι χρέος μας , καταρχήν για την πόλη αλλά και για το έργο, διότι διαφημίζεται με αυτόν τον τρόπο. Το εξώφυλλο της Lufthansa το οποίο επι ένα μήνα κυκλοφόρησε σε όλο τον κόσμο είναι μια πολύ σημαντική προβολή της πόλης.
Πως νοιώθετε όμως για αυτό, χαρά, συγκίνηση;
Το ότι νοιώθουμε χαρά δεν το συζητούμε . Εμείς με τον Bernard (Cuomo) αυτό που κάνουμε εδώ και 30 χρόνια είναι να κερδίσουμε τη δουλειά μας μέσα από κάποιες αξιοκρατικές διαδικασίες όπως των διαγωνισμών. Άρα η επιβράβευση εννοείται ότι μας ενδιαφέρει διότι έτσι δουλεύουμε και πιστεύουμε ότι πάντα αυτός είναι ο στόχος μας και αυτό μας βοηθάει να γινόμαστε καλύτεροι μέσα από τον διαγωνισμό. Τώρα θα φανεί πεζό να πω ότι αυτό που έχει σημασία είναι η αποδοχή του κόσμου. Όσα βραβεία και να πάρεις δεν έχει νόημα αν δεν έχει αποδοχή από τον κόσμο. Ένας μεγάλος αρχιτέκτονας καθηγητής του Μετσόβιου μας είπε σε κάποια φάση πως «δεν έχω κάνει κάτι που να έχει ταυτόχρονα την αποδοχή του κόσμου και την αποδοχή της κοινότητας των αρχιτεκτόνων. Είστε πολύ τυχεροί που τα καταφέρατε διότι αυτό είναι σπάνιο. Όταν περπατάω στην Παραλία και βλέπω τον κόσμο χαρούμενο νομίζω πως αυτό είναι το πιο σημαντικό από όλα. Και αυτό τα βραβείο της Διεθνούς Ένωσης Αρχιτεκτόνων δεν είχε να κάνει με το σχεδιασμό αλλά το πόσο φιλικός και προσβάσιμος είναι ο χώρος στον χρήστη, που εκεί δεν είναι μόνο δικό μας επίτευγμα, είναι και του Δήμου, θα μπορούσαμε εμείς να έχουμε δώσει έναν άλλο χαρακτήρα, θα μπορούσε και ο Δήμος να έχει επιδιώξει έναν άλλο χαρακτήρα.
Είναι αυτό που ανέφερα και στην πρώτη μου ερώτηση, ότι όταν δημιουργείς ένα έργο, όταν «γεννάς ένα παιδί», δεν μπορείς να το αφήσεις στην μοίρα του, σε πονάει, θέλεις να το επιβλέπεις, να δεις αν λειτουργεί σωστά. Θέλω να επιμείνω λίγο στο συναίσθημα της επιβράβευσης, διότι όταν πήρατε το βραβείου ΕΙΑ και τη διεθνή βράβευση επιλεχθήκατε ανάμεσα από άλλους υποψήφιους. Πως αισθάνεται κανείς ότι είναι ο καλύτερος; Ότι είναι ο πρώτος, ο νικητής....χωρίς να ακουστεί εγωιστικό. Είναι ένα βήμα για ακόμη περισσότερη προσπάθεια;
Εγώ δεν το πανηγυρίζω ποτέ, δεν είναι ο χαρακτήρας μου να πανηγυρίζω. Ικανοποιούμαι όμως πάρα πολύ. Δεν νομίζω πάντως πως αν δεν βραβευόμασταν δεν θα ενδιαφερόμασταν.
Είναι όμως σημαντικό; Είναι σημαντική η αποδοχή και η επιβράβευση διότι υπάρχει κόσμος που εργάζεται και δεν εισπράττει τίποτα από τα δύο, έστω ένα απλό μπράβο, όσο και αν κοπιάζει;
Πάρα πολύ σημαντικό, δεν το συζητώ. Απλώς συμβαίνει κι εγώ την επόμενη μέρα το έχω ξεχάσει. Όπως κι όταν δεν βραβεύομαι για κάτι. Πολλές φορές παίρνω μέρος σε διαγωνισμούς για νέα πράγματα τα οποία δεν βραβεύομαι. Μπορεί να στεναχωρηθώ εκείνη την ημέρα, την επόμενη μέρα θα είναι μια άλλη μέρα. Και το έχω ξεχάσει και ξεκινάω κάτι άλλο. Νομίζω δηλαδή ότι τα βραβεία έχουν μια περιορισμένη εμβέλεια και απήχηση, τουλάχιστον σε εμένα. Είναι όμως σημαντικά. Διότι δείχνει ότι αυτό που προσπάθησες να δώσεις και που πίστεψες το πιστεύουν και κάποιοι άλλοι. Και αυτοί οι άλλοι συνήθως εννοείται ότι είναι ειδικοί. Βέβαια κάθε επιτροπή πιθανόν να επέλεγε άλλο βραβείο, θέλω να πω ότι έγκειται στην υποκειμενικότητα, σε μια υποκειμενική κρίση κάποιων συγκεκριμένων ανθρώπων. Η αποδοχή του κόσμου όμως είναι το μεγαλύτερο βραβείο. Είναι κάτι άλλο που δεν μπορεί να συγκριθεί με το βραβείο. Συμφωνώ απόλυτα σε γενικότερο επίπεδο. Όσον αφορά ειδικότερα τα βραβεία πάντως, η μη επιβράβευση δεν σημαίνει τίποτα. Δεν σημαίνει ότι επειδή δεν βραβεύτηκες δεν αξίζεις. Γι’ αυτό και δεν πρέπει να σταματάμε στην αποτυχία. Η αποτυχία είναι και αυτή σαν την επιτυχία. Θα έρθει και το ένα και το άλλο. Βλέπω δηλαδή μερικές φορές νέους αρχιτέκτονες να απογοητεύονται γιατί μία, δυο τρεις φορές δεν βραβεύτηκαν. Μπορεί να μην βραβευτείς και δέκα φορές. Και εμάς μας έχει τύχει. Η αποτυχία είναι το πιο συχνό φαινόμενο γιατί είναι λογικό. Απλώς η αποτυχία σε βοηθάει στην επιτυχία.
Όχι όλους, αρκετούς θα συμπλήρωνα εγώ. Εξαρτάται την επιμονή που διαθέτει κανείς ως χάρισμα, την οποία εσείς θεωρείτε ύψιστη αρετή…
Το πιστεύω ναι έτσι είναι…
Οπότε θα συμβουλεύατε τους νέους αρχιτέκτονες και γενικότερα τους νέους σήμερα σε μια εποχή ματαίωσης και γενικότερης απογοήτευσης να επιμένουν στους στόχους τους και τα οράματά τους.
Νομίζω είναι το πιο σημαντικό πράγμα διότι σου δίνει πολλά εφόδια, για να προσπαθήσεις να αποκτήσεις αυτό που θες.
Γενικότερα η Ελλάδα είναι θεωρείτε μια χώρα που «επιβραβεύει»;
Όχι. Επειδή έχω ζήσει 15 χρόνια στη Γαλλία, πιστεύω πως η Ελλάδα δεν είναι μια χώρα που επιβραβεύει. Εμένα μου κάνει εντύπωση ότι στη μόνη Σχολή Αρχιτεκτονικής που δεν έχουμε δώσει διάλεξη για το έργο μας είναι αυτή της Θεσσαλονίκης. Στον μόνο Δήμο που δεν έχουμε μιλήσει για το έργο της Ανάπλασης είναι στον Δήμο Θεσσαλονίκης. Αυτό λέει κάτι νομίζω. Διότι, μας φωνάζουν στη Ρόδο, μας φωνάζουν στο Ηράκλειο, μας φωνάζουν στην Πάτρα, στην Ξάνθη, στα Ιωάννινα, στη Λάρισα στον Βόλο, σε όλες αυτές τις πόλεις έχουμε μιλήσει, στην Αθήνα τρεις φορές΄... Στην Ιταλία έχουμε παρουσιάσει τη Νέα Παραλία στη Βενετία, στο Μιλάνο, στο Ρίμινι και στη Νάπολη.
Ο κ. Bernard Cuomo
Ας ξεκινήσουμε με το «ουδείς προφήτης στον τόπο του» και ας πάμε λίγο παραπέρα…..
Αυτό το ουδείς προφήτης στον τόπο του όμως δεν ισχύει παντού, το αντιμετωπίζουμε αυτό και στη δουλειά. Όσο και να φαίνεται περίεργο η επιτυχία δεν μας έφερε δουλειά, σε καμία περίπτωση. Γιατί, αυτό που λένε και που ακούω από πολλούς είναι «Εσείς κάνατε». Δηλαδή έχεις κάνει ένα πολύ επιτυχημένο project και επειδή έκανες ένα, πρέπει να κάνει και ο άλλος, χωρίς εμείς να λέμε «όχι να μη κάνει ο άλλος». Αλλά επειδή εμείς κάναμε, τέλος! Δεν νομίζω να υπάρχει άλλη χώρα που επειδή κάποιος έκανε κάτι πολύ επιτυχημένο δεν θα ξανακάνει κάτι άλλο και δεν θα του δοθεί ξανά η ευκαιρία. Είναι καθαρά ελληνικό φαινόμενο αυτό.
Πάμε λίγο στον Δήμο της Θεσσαλονίκης. Έχω διαβάσει αρκετές δηλώσεις του δημάρχου της πόλης, που λίγο - πολύ απαξιώνει το έργο σας…
Ο Μπουτάρης στην πρώτη του εμφάνιση ως υποψήφιος δήμαρχος τον Ιούνιο του 2010 στην Αποθήκη Δ’ στο Λιμάνι Θεσσαλονίκης, επειδή εγώ ήμουν εκεί, τον άκουσα να λέει «Τι Νέα Παραλία και ανάπλαση, μερικές ομπρέλες πρέπει να βάλουμε για να κάθονται οι ψαράδες»… Μετά από αυτό άρχισα να θορυβούμαι. Βέβαια, όλα τα προηγούμενα χρόνια στο Δημοτικό Συμβούλιο, για δικούς του λόγους -φανταζόμουν πως η στάση του ήταν καθαρά αντιπολιτευτική- καταψήφιζε το έργο. Οι διάφορες φάσεις του έργου ψηφιζόταν κάθε φορά από το Δημοτικό Συμβούλιο, και κατόπιν πήγαινε για έγκριση από το Υπουργείο Εσωτερικών κλπ.
Ενώ ο προηγούμενος Δήμαρχος, ο κ. Παπαγεωργόπουλος ήταν υπέρ;
Ήταν υπέρ, διότι αυτός έκανε το έργο, αυτός ξεκίνησε αυτή την προσπάθεια της ανάπλασης και πήρε την χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ. Οπότε το στήριξε. Από εκεί και πέρα εμείς φανταζόμασταν ότι η επιτυχία για κάτι το οποίο δεν έχεις ψηφίσει είναι ένα πικρό ποτήρι που σου σερβίρεται, γιατί ενώ δεν το έχεις ψηφίσει ξαφνικά … Δεν μπορούμε να εξηγήσουμε ΓΙΑΤΙ υπάρχει κάποιο θέμα με τον κ Μπουτάρη. Μετά από τόσα χρόνια θα έπρεπε πια ο Δήμαρχος να το έχει ξεπεράσει αυτό το θέμα. Θεωρούμε δηλαδή ότι έχει ένα «τραύμα» με αυτό το έργο.
Χωρίς να υπάρχει κάποια ουσιαστική εξήγηση…
Πιστεύω επίσης ότι οι περισσότεροι Δημοτικοί Σύμβουλοι είναι ενθουσιώδεις με την Παραλία. Ο Δήμαρχος έχει ένα θέμα. Δεν ξέρω τι μπορούμε να κάνουμε, προσπαθούμε με πολλούς τρόπους να τον κάνουμε να το υιοθετήσει, έχει πει πάρα πολλά πράγματα, όπως πριν από 3-4 μήνες σε έναν Ιταλό δημοσιογράφο που ήρθε από το Ιταλικό Πρακτορείο Ειδήσεων, ο οποίος έγραψε ένα διθυραμβικό άρθρο για τη Νέα Παραλία, είπε ότι αυτό το έργο είναι του προκατόχου του και δεν είναι δικής του αισθητικής!!! Δεν είναι σίγουρα ούτε της αισθητικής του Παπαγεωργόπουλου. Ο Παπαγεωργόπουλος όμως ήταν για εμάς πάρα, πάρα πολύ καλός συνεργάτης. Ήταν δηλαδή κάποιος ο οποίος φέρθηκε ανέλπιστα καλά, μας άφησε ελεύθερους, όποια εμπόδια υπήρξαν τα απομάκρυνε και είμασταν ελεύθεροι να κάνουμε αυτό που πιστεύαμε και αυτό ήταν μια πολύ σημαντική βοήθεια. Πίστεψε στο έργο και το έργο έγινε. Ο νυν Δήμαρχος τώρα θέλει άλλα: θέλει μαρίνες, θέλει τραπεζοκαθίσματα. Δεν θέλουμε να κάνουμε κακές σκέψεις, αλλά περνάνε και από το μυαλό μας κάποιες κακές σκέψεις. Πιστεύουμε όμως ότι και οι άνθρωποι που είναι τριγύρω του και εμείς ως Σύλλογος θα βοηθήσουμε στο να μειωθεί στο ελάχιστο η ζημιά που μπορεί να προκληθεί εξαιτίας αυτών των πρωτοβουλιών. Βέβαια σε γραπτή του επιστολή μας έχει πει ότι του λένε όλοι οι Δήμαρχοι πόσο τυχερός είναι που έχει τη Νέα Παραλία…
Εμμέσως, κάτι είναι κι αυτό! Κλείνοντας την ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα συνομιλία μας, θα ήθελα να στείλετε ένα μήνυμα σε όλους τους νέους, ως καταξιωμένος επαγγελματίας αλλά και ενεργός πολίτης αυτής της χώρας.
Αυτό που θα ξαναπώ είναι ότι θεωρώ πολύ σημαντικό να κάνουμε αυτό που πιστεύουμε με τον καλύτερο τρόπο, να επιμένουμε σε αυτό που κάνουμε και να προσπαθούμε όσο γίνεται περισσότερο, να έχουμε πίστη στο καλύτερο και σε αυτό που φαίνεται ότι είναι μακρινό, αλλά μπορεί να είναι κοντινό, καμιά προσπάθεια δεν πάει χαμένη. Έχει τύχει να κάνουμε κάτι 20 χρόνια πριν και να το βρίσκουμε μπροστά μας έτοιμο για να δουλέψουμε. Πάντα από αυτό που κάνουμε υπάρχει ένα κέρδος, είτε είναι εθελοντική εργασία είτε οτιδήποτε άλλο. Το βασικό είναι να είμαστε ενεργοί και να μην περιοριζόμαστε ή να απογοητευόμαστε από τις αποτυχίες. Εγώ στα 40 μου χρόνια δεν είχα κάνει τίποτα ακόμη, που να ήταν αξιοπρόσεχτο. Στα 50 μου κάτι είχε αρχίσει να γίνεται. Έπρεπε να φτάσω στα 55 μου για να μπορώ να έχω κάνει κάτι που να αισθάνομαι περήφανος. Τίποτα δεν είναι εύκολο και τίποτα δεν μπορείς να το αποκτήσεις …γρήγορα. Και όταν το αποκτήσεις γρήγορα, νομίζω δεν είναι πολύ υγιές. Διότι συνήθως αυτό γίνεται με έναν τυχαίο τρόπο που δεν υπάρχει από πίσω μια υποδομή για να το κρατήσει γερά. Πρέπει να πιστέψουμε λοιπόν σε κάτι και να επιμείνουμε σε αυτό.
*Η κα Δούβλου είναι εκπαιδευτικός, συγγραφέας και αρθρογράφος.
